Gà là một loại gia cầm phổ biến và được nuôi dưỡng trên khắp thế giới. Có nhiều giống gà được phân loại dựa trên mục đích nuôi, nguồn gốc, hoặc các đặc điểm hình thái. Dưới đây là một số loại gà nổi bật:
I. Gà Theo mục đích nuôi:
1. Gà thịt
Được nuôi để lấy thịt, các giống gà thịt thường tăng trưởng nhanh, cơ bắp phát triển tốt, và có năng suất thịt cao.
Đặc điểm:
- Thân hình to, khối lượng cơ thể lớn.
- Tăng trưởng nhanh, thường nuôi trong thời gian ngắn (từ 5-6 tuần).
- Chất lượng thịt tùy thuộc vào giống, môi trường, và chế độ nuôi.
Giống phổ biến:
- Gà công nghiệp (gà trắng): Tăng trưởng nhanh, nuôi tập trung quy mô lớn. Ví dụ: Cobb, Ross.
- Gà Tam Hoàng: Giống gà lai, thịt ngon, màu lông vàng, phổ biến ở Việt Nam.
- Gà Lương Phượng: Giống nhập từ Trung Quốc, tốc độ lớn nhanh, thịt săn chắc.
2. Gà đẻ trứng
Chủ yếu nuôi để lấy trứng, giống gà này có khả năng đẻ cao và đều.
Đặc điểm:
- Kích thước trung bình hoặc nhỏ.
- Đẻ nhiều trứng trong năm, trung bình 250-300 quả/gà/năm.
- Lượng thức ăn tiêu thụ ít hơn so với gà thịt.
Giống phổ biến:
- Gà Hy-Line: Gà công nghiệp chuyên trứng, màu nâu hoặc trắng.
- Gà Ai Cập: Cho trứng trắng, năng suất cao, chịu kham khổ tốt.
- Gà Lơ-go (Leghorn): Giống gà đẻ trứng trắng nổi tiếng thế giới.
3. Gà kiêm dụng
Nuôi với mục đích lấy cả thịt và trứng, thích hợp cho các hộ chăn nuôi nhỏ hoặc nông hộ.
Đặc điểm:
- Thân hình vừa phải, năng suất thịt và trứng đều tốt.
- Chất lượng thịt ngon, trứng có giá trị dinh dưỡng cao.
Giống phổ biến:
- Gà Ri: Gà bản địa Việt Nam, thịt thơm ngon, trứng nhỏ nhưng bổ dưỡng.
- Gà Hồ: Giống gà quý, thịt thơm ngon, cho trứng ổn định.
- Gà Đông Tảo: Nuôi để lấy thịt chất lượng cao, phù hợp làm thực phẩm cao cấp.
- Gà Mía: Giống truyền thống, thịt chắc, năng suất trứng tốt.
So sánh các nhóm gà:
| Loại gà | Năng suất thịt | Năng suất trứng | Thời gian nuôi | Phù hợp với |
|---|---|---|---|---|
| Gà thịt | Cao | Thấp | Ngắn (5-10 tuần) | Chăn nuôi công nghiệp |
| Gà đẻ trứng | Thấp | Cao | Dài hạn (12-24 tháng) | Sản xuất trứng quy mô lớn |
| Gà kiêm dụng | Trung bình | Trung bình | Trung hạn (4-6 tháng) | Nông hộ, hộ gia đình |
II. Gà theo giống gà bản địa ở Việt Nam:
Việt Nam là quốc gia có nền chăn nuôi gà bản địa phong phú, với nhiều giống gà quý và nổi tiếng nhờ chất lượng thịt thơm ngon, giá trị dinh dưỡng cao. Dưới đây là các giống gà bản địa phổ biến:
1. Gà Ri
Đặc điểm:
- Thân nhỏ, lông vàng, chân vàng, đuôi dài.
- Thịt ngọt, thơm, phù hợp với khẩu vị người Việt.
- Năng suất trứng: 100-120 quả/năm.
Phân bố: Phổ biến khắp các vùng quê Việt Nam.
Ứng dụng: Nuôi lấy thịt và trứng, phù hợp cho các nông hộ.
2. Gà Đông Tảo
Đặc điểm:
- Đôi chân lớn, sần sùi, thịt thơm ngon, săn chắc.
- Cân nặng: 4-6 kg (gà trống), 3-4 kg (gà mái).
Phân bố: Xã Đông Tảo, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên.
Ứng dụng: Gà quý, thường dùng trong các dịp lễ hội, biếu tặng.
3. Gà Hồ
Đặc điểm:
- Thân hình lớn, dáng oai vệ, lông bóng mượt.
- Thịt chắc, thơm ngon, ít mỡ.
- Trọng lượng: 4-5 kg (gà trống), 3-4 kg (gà mái).
Phân bố: Làng Lạc Thổ, thị trấn Hồ, Bắc Ninh.
Ứng dụng: Chăn nuôi quy mô nhỏ, dùng làm thực phẩm cao cấp.
4. Gà Mía
Đặc điểm:
- Lông màu nâu sẫm hoặc vàng, thân hình nhỏ nhưng chắc.
- Thịt dày, ít mỡ, rất được ưa chuộng trong các món đặc sản.
- Trọng lượng: 3-4 kg (gà trống), 2-3 kg (gà mái).
Phân bố: Làng Mía, xã Phùng Hưng, huyện Phúc Thọ, Hà Nội.
Ứng dụng: Nuôi lấy thịt, chất lượng cao.
5. Gà H’Mông (gà đen)
Đặc điểm:
- Thịt, xương, và da đều có màu đen, giàu dinh dưỡng.
- Thịt chắc, thơm ngon, được coi là loại thực phẩm bổ dưỡng.
- Trọng lượng: 2-3 kg (gà trưởng thành).
Phân bố: Vùng núi phía Bắc (Hà Giang, Lào Cai).
Ứng dụng: Làm thực phẩm dinh dưỡng, phục vụ y học cổ truyền.
6. Gà Tre
Đặc điểm:
- Thân nhỏ, lông mượt, nhiều màu sắc đẹp.
- Trọng lượng: 0.6-0.8 kg (gà trưởng thành).
- Thịt mềm, thơm, thường dùng trong các món ăn truyền thống.
Phân bố: Phổ biến ở miền Tây Nam Bộ.
Ứng dụng: Nuôi làm cảnh hoặc lấy thịt.
7. Gà Ác
Đặc điểm:
- Lông trắng, da đen, thịt mềm và rất giàu dinh dưỡng.
- Cân nặng: 0.8-1 kg (gà trưởng thành).
Phân bố: Phổ biến ở Nam Bộ.
Ứng dụng: Nuôi lấy thịt làm thuốc hoặc món ăn bổ dưỡng.
8. Gà Tàu Vàng
Đặc điểm:
- Lông vàng, chân vàng, thân hình thon gọn.
- Thịt ngon, đẻ trứng ổn định.
Phân bố: Miền Tây Nam Bộ.
Ứng dụng: Nuôi lấy thịt và trứng.
So sánh một số giống gà bản địa nổi bật:
| Giống gà | Trọng lượng (kg) | Chất lượng thịt | Năng suất trứng/năm | Phân bố chính |
|---|---|---|---|---|
| Gà Ri | 1.2-1.8 | Thơm, ngọt | 100-120 | Cả nước |
| Gà Đông Tảo | 3-6 | Săn chắc, thơm | 60-70 | Hưng Yên |
| Gà Hồ | 3-5 | Chắc, ít mỡ | 80-100 | Bắc Ninh |
| Gà H'Mông | 2-3 | Giàu dinh dưỡng | 80-100 | Vùng núi phía Bắc |
| Gà Tre | 0.6-0.8 | Mềm, thơm | 70-90 | Nam Bộ |
III. Gà theo giống gà ngoại nhập:
Gà ngoại nhập là các giống gà được du nhập từ nước ngoài vào Việt Nam. Chúng thường nổi bật nhờ năng suất cao, chất lượng thịt hoặc trứng vượt trội, hoặc được nuôi để làm cảnh. Dưới đây là một số giống gà ngoại nhập phổ biến:
1. Gà Lương Phượng
- Nguồn gốc: Trung Quốc.
- Đặc điểm:
- Tốc độ lớn nhanh, thịt săn chắc, da mỏng, ít mỡ.
- Lông vàng nhạt hoặc nâu, chân vàng, vóc dáng thon gọn.
- Trọng lượng: 3-4 kg (trống), 2-3 kg (mái).
- Ứng dụng: Nuôi lấy thịt trong các trang trại quy mô lớn.
2. Gà Tam Hoàng
- Nguồn gốc: Trung Quốc.
- Đặc điểm:
- Lông màu vàng sậm, thân hình gọn, chân vàng.
- Tốc độ tăng trưởng tốt, thịt thơm ngon.
- Năng suất trứng: 150-180 quả/năm.
- Ứng dụng: Nuôi lấy thịt và trứng, thích hợp với nông hộ và trang trại nhỏ.
3. Gà Hy-Line (Hyline)
- Nguồn gốc: Mỹ.
- Đặc điểm:
- Chuyên nuôi để lấy trứng, cho năng suất cao (250-300 quả/năm).
- Lông màu trắng hoặc nâu, thân nhỏ gọn.
- Trứng to, vỏ bền, phù hợp với thị trường trứng công nghiệp.
- Ứng dụng: Sản xuất trứng quy mô công nghiệp.
4. Gà Ai Cập
- Nguồn gốc: Ai Cập.
- Đặc điểm:
- Lông đen trắng đốm, thân nhỏ gọn.
- Năng suất trứng cao, 200-220 quả/năm, trứng vỏ trắng chất lượng tốt.
- Thịt ngon, giá trị dinh dưỡng cao.
- Ứng dụng: Nuôi lấy trứng và thịt, phổ biến trong các mô hình chăn nuôi gia đình.
5. Gà Lơ-go (Leghorn)
- Nguồn gốc: Ý.
- Đặc điểm:
- Lông trắng tuyền, thân hình nhỏ, chân cao.
- Chuyên lấy trứng, năng suất 280-300 quả/năm.
- Thích nghi tốt với khí hậu Việt Nam.
- Ứng dụng: Nuôi công nghiệp để lấy trứng.
6. Gà Brahma (gà khổng lồ)
- Nguồn gốc: Ấn Độ.
- Đặc điểm:
- Thân hình lớn, bộ lông rậm rạp bao phủ cả chân, dáng oai vệ.
- Trọng lượng: 5-8 kg (trống), 4-5 kg (mái).
- Thịt chắc, ít nuôi lấy trứng do đẻ ít.
- Ứng dụng: Nuôi làm cảnh hoặc thực phẩm cao cấp.
7. Gà Orpington
- Nguồn gốc: Anh Quốc.
- Đặc điểm:
- Lông dày, màu vàng nhạt hoặc đen tuyền, thân hình to lớn.
- Chất lượng thịt cao, thịt thơm, mềm.
- Trọng lượng: 3-5 kg.
- Ứng dụng: Nuôi kiêm dụng lấy thịt và làm cảnh.
8. Gà Plymouth Rock
- Nguồn gốc: Mỹ.
- Đặc điểm:
- Lông sọc trắng đen, thân hình vạm vỡ.
- Năng suất trứng trung bình: 180-200 quả/năm.
- Thịt mềm, thơm ngon.
- Ứng dụng: Nuôi kiêm dụng lấy thịt và trứng.
9. Gà Rhode Island
- Nguồn gốc: Mỹ.
- Đặc điểm:
- Lông màu đỏ nâu, chân vàng, thân hình vạm vỡ.
- Năng suất trứng cao: 250-300 quả/năm.
- Thích nghi tốt với điều kiện thời tiết nóng ẩm.
- Ứng dụng: Nuôi lấy trứng và thịt.
10. Gà Serama
- Nguồn gốc: Malaysia.
- Đặc điểm:
- Giống gà nhỏ nhất thế giới, dáng đứng thẳng, lông đẹp.
- Trọng lượng: 300-600g.
- Không nuôi để lấy thịt hay trứng, chủ yếu làm cảnh.
- Ứng dụng: Nuôi làm cảnh, có giá trị thẩm mỹ cao.
So sánh một số giống gà ngoại nhập nổi bật:
| Giống gà | Trọng lượng (kg) | Năng suất trứng/năm | Ứng dụng chính | Nguồn gốc |
|---|---|---|---|---|
| Gà Lương Phượng | 2-4 | 100-120 | Thịt | Trung Quốc |
| Gà Hy-Line | 1.5-2 | 250-300 | Trứng | Mỹ |
| Gà Brahma | 5-8 | Thấp (ít đẻ) | Cảnh, thịt | Ấn Độ |
| Gà Ai Cập | 1.2-1.8 | 200-220 | Trứng, thịt | Ai Cập |
| Gà Serama | 0.3-0.6 | Không đáng kể | Cảnh | Malaysia |
IV. Gà Theo mục đích làm cảnh:
Gà nuôi làm cảnh được lựa chọn không chỉ bởi vẻ đẹp độc đáo mà còn vì ý nghĩa phong thủy, thú vui sưu tầm hoặc tham gia các cuộc thi. Dưới đây là các giống gà nổi bật nuôi làm cảnh:
1. Gà Serama
- Nguồn gốc: Malaysia.
- Đặc điểm:
- Giống gà nhỏ nhất thế giới, trọng lượng chỉ từ 300-600g.
- Dáng đi thẳng đứng, ức ưỡn cao, đuôi dựng ngược.
- Lông mềm, nhiều màu sắc, rất đẹp mắt.
- Ứng dụng: Nuôi làm cảnh, thích hợp với không gian nhỏ hẹp.
2. Gà Tre
- Nguồn gốc: Việt Nam.
- Đặc điểm:
- Thân hình nhỏ nhắn (0.6-0.8kg), lông bóng mượt, màu sắc đa dạng (đen, vàng, bông).
- Đuôi dài, dáng đi nhanh nhẹn, khỏe khoắn.
- Tiếng gáy to và vang, thường được nuôi để làm cảnh hoặc thi đấu.
- Ứng dụng: Làm cảnh hoặc tham gia đá gà (gà tre đá).
3. Gà Brahma (gà khổng lồ)
- Nguồn gốc: Ấn Độ.
- Đặc điểm:
- Kích thước lớn (trọng lượng: 5-8kg), được gọi là "vua của các giống gà".
- Lông rậm bao phủ cả thân và chân, màu sắc đa dạng (trắng, vàng, đen).
- Dáng đi oai vệ, thu hút người chơi cảnh.
- Ứng dụng: Nuôi làm cảnh cao cấp.
4. Gà Phoenix (gà Phượng Hoàng)
- Nguồn gốc: Nhật Bản.
- Đặc điểm:
- Đuôi dài đặc biệt, có thể đạt 2-3m nếu được chăm sóc tốt.
- Lông bóng, màu sắc đẹp, thường là trắng, vàng hoặc đỏ.
- Thân hình mảnh mai, dáng đi uyển chuyển.
- Ứng dụng: Làm cảnh và tham gia các cuộc thi gà đẹp.
5. Gà Onagadori
- Nguồn gốc: Nhật Bản.
- Đặc điểm:
- Đuôi dài kỷ lục (có thể tới 10m), được chăm sóc rất kỹ lưỡng.
- Lông mềm mại, mượt, màu trắng, vàng hoặc đỏ.
- Được coi là biểu tượng của sự may mắn và phú quý.
- Ứng dụng: Nuôi làm cảnh và sưu tầm, thuộc giống quý hiếm.
6. Gà Đông Tảo
- Nguồn gốc: Việt Nam (xã Đông Tảo, Hưng Yên).
- Đặc điểm:
- Đôi chân to, thô ráp, lông màu đỏ sậm hoặc xám.
- Trọng lượng lớn (4-6kg), dáng đi chậm rãi, oai vệ.
- Thường được nuôi để làm cảnh hoặc biếu tặng.
- Ứng dụng: Làm cảnh, thể hiện sự sang trọng.
7. Gà Sumatra
- Nguồn gốc: Indonesia.
- Đặc điểm:
- Lông màu đen tuyền, ánh xanh bóng.
- Dáng đi nhanh nhẹn, đuôi dài xòe đẹp mắt.
- Là giống gà hoang dã nhưng được thuần hóa để làm cảnh.
- Ứng dụng: Làm cảnh hoặc tham gia các cuộc thi gà đá.
8. Gà Silkie (gà lông xù)
- Nguồn gốc: Trung Quốc.
- Đặc điểm:
- Bộ lông xù, mềm mịn như lụa, thường có màu trắng, đen hoặc xám.
- Da, xương, và thịt đều có màu đen.
- Dáng nhỏ, cân nặng khoảng 0.8-1.5kg.
- Ứng dụng: Nuôi làm cảnh, thường được yêu thích bởi vẻ ngoài độc đáo.
9. Gà Ba Lan (Polish Chicken)
- Nguồn gốc: Hà Lan hoặc Ba Lan.
- Đặc điểm:
- Lông đầu xù như chiếc vương miện, thường có màu trắng, đen hoặc vàng.
- Thân hình gọn gàng, dáng đi nhanh nhẹn.
- Tính cách thân thiện, dễ nuôi.
- Ứng dụng: Làm cảnh, thú vui sưu tầm.
10. Gà Mỹ
- Nguồn gốc: Mỹ.
- Đặc điểm:
- Thân hình chắc khỏe, dáng oai vệ, chân cao.
- Màu lông đa dạng, thường dùng trong các trận đấu gà chuyên nghiệp.
- Phù hợp nuôi làm cảnh hoặc thi đấu.
- Ứng dụng: Làm cảnh hoặc gà đá.
So sánh các giống gà cảnh nổi bật:
| Giống gà | Trọng lượng (kg) | Đặc điểm nổi bật | Ứng dụng chính | Nguồn gốc |
|---|---|---|---|---|
| Gà Serama | 0.3-0.6 | Nhỏ nhất thế giới, dáng thẳng | Cảnh | Malaysia |
| Gà Tre | 0.6-0.8 | Nhỏ nhắn, lông đẹp | Cảnh, đá gà | Việt Nam |
| Gà Brahma | 5-8 | Lớn nhất, lông rậm | Cảnh | Ấn Độ |
| Gà Onagadori | 1.5-2 | Đuôi dài kỷ lục | Cảnh, sưu tầm | Nhật Bản |
| Gà Silkie | 0.8-1.5 | Lông xù, da đen | Cảnh | Trung Quốc |
| Gà Đông Tảo | 4-6 | Chân to, dáng oai vệ | Cảnh, biếu tặng | Việt Nam |
0 Nhận xét