Bệnh NEWCASTLE là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, vaccine và cách điều trị bệnh



I. BỆNH NEWCASTLE LÀ GÌ? (NEWCASTLE'S DISEASE)

Bệnh Newcastle (Newcastle Disease: ND) có rất nhiều biến chủng với các mức độc lực khác nhau, gây ra tỉ lệ bệnh, tỉ lệ chết và bệnh tích khác nhau trên gà.

Bệnh Newcastle (Newcastle Disease: ND) là bệnh truyền nhiễm rất lây lan do vi-rút paramyxo gây ra trên hầu hết các loài gia cầm (gia cầm nuôi trong trại, chim hoang dã). Mức độ lây lan của bệnh, tỉ lệ bệnh, tỉ lệ chết, triệu chứng và bệnh tích sẽ khác nhau tùy từng biến chủng của vi-rút ND. Gia cầm ở mọi lứa tuổi đều mẫn cảm với bệnh này. Các triệu chứng lâm sàng và biểu hiện trên cơ thể gia cầm bệnh có thể chia thành hai loại chính: hướng nội tạng và hướng thần kinh.

Nguyên nhân gây bệnh gà rù là do virus Newcastle là một loại RNA virus, thuộc nhóm Paramyxovirus gây nên. Loại virus này có thể gây bệnh ở tất cả các loại gia cầm như vịt, ngan, ngỗng,... và chúng xuất hiện ở các giống gà khác nhau, từ gà nhà, gà công nghiệp, gà chọi, gà đá.



Newcastle thuộc nhóm Paramyxovirus - nguyên nhân gây bệnh gà rù

II. CON ĐƯỜNG LÂY BỆNH NEWCASTLE

1. Loài vật mắc bệnh

  • Gà ở mọi lứa tuổi đều đều có nguy cơ bị nhiễm bệnh
  • Gà con mới nở sẽ được bảo hộ nhờ có kháng thể mẹ truyền (gà mẹ được tiêm phòng vaccine đầy đủ)
  • Trong tự nhiên các loài chim cũng cảm thụ với bệnh
  • Vịt và ngỗng có thể bị nhiễm virus chủng độc lực cao, nhưng gần như không có biểu hiện, triệu chứng của bệnh.

2. Đường lây lan

Virus xâm nhập vào cơ thể gà thông qua đường tiêu hóa, ngoài ra cũng có thể lây qua đường hô hấp
Bệnh xảy ra quanh năm nhưng chủ yếu vào vụ đông xuân

3. Cơ chế gây bệnh

Virus xâm nhập vào cơ thể theo đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp qua niêm mạc hầu họng rồi vào máu gây nhiễm trùng huyết. Sau đó, virus theo máu đi đến các cơ quan tổ chức của cơ thể. Virus tấn công vào các thành, các mạch quản gây ra hiện tượng xuất huyết, hoại tử.

Virus tấn công gây rối loạn tuần hoàn, ảnh hưởng đến trung khu hô hấp, hệ thần kinh trung ương gây các biểu hiện thần kinh, khó thở.

III. TRIỆU CHỨNG BỆNH NEWCASTLE Ở GÀ

Thời gian ủ bệnh Newcastle từ 3 -5 ngày, cá biệt chỉ 2 ngày nhưng cũng có trường hợp dài hơn một tuần. Bệnh tiến triển theo 3 thể chính: thế quá cấp tính, thể cấp tính, thể mạn tính.  Thể quá cấp tính chỉ xuất hiện ở đầu ổ dịch, bệnh tiến triển nhanh, gà chết chỉ trong vài giờ.

1. Thể quá cấp tính

  • Gà ủ rũ, xù lông
  • Lây lan mạnh, tỷ lệ chết 100% sau vài giờ bị nhiễm bệnh
  • Ho, thở gấp, phân lẫn máu, đầu nghẹo sang một bên
  • Sưng phù đầu, mào tích tím tái
  • Có triệu chứng thần kinh, đi đứng không vững, mổ không trúng thức ăn
  • Giảm đẻ, vỏ trứng mềm
  • Bệnh tích chủ yếu tập trung ở đường tiêu hóa
  • Xuất huyết dọc ống tiêu hóa: thực quản, dạ dày, ruột, hạch màng treo ruột và lỗ huyệt
  • Niêm mạc khí quản và mũi có dịch rỉ viêm cata, xuất huyết lấm chấm
  • Teo trứng, buồng trứng sung huyết
  • Não xuất huyết
  • Gà sốt cao 42,5 - 43oC

2. Thể cấp tính

  • Dịch bùng phát đột ngột, tốc độ lây lan nhanh
  • Tỷ lệ đẻ giảm, giảm ăn, chất lượng trứng giảm
  • Có triệu chứng thần kinh, nghẹo đầu, đi lòng vòng, co giật, không mổ trúng thức ăn
  • Gà sốt cao 42,5 - 43oC
  • Tiêu chảy phân xanh, ho, tỷ lệ chết cao lên đến 100%

3. Thể mạn tính

  • Xuất hiện ở cuối ổ dịch với các triệu chứng do rối loạn thần kinh. Trước đây chưa có thuốc đặc trị phải sử dụng vaccine tiêm vào đàn gà những con còn sống sót cũng có biểu hiện tương tự.
  • Do bị tổn thương tiểu não nên gà bị bệnh có những hành vi bất thường, gà chết do đói, mổ không trúng thức ăn
  • Đối với gà đẻ, tỷ lệ đẻ giảm
  • Bệnh kéo dài vài ngày hoặc vài tuần


IV. DIỄN BIẾN KHÁNG THỂ NEWCASTLE  Ở GÀ

  • Sau 4 tuần tuổi đầu tiên, ta có một lịch vaccine Newcastle khá dày cho gia cầm. Ra ngoài 4 tuần tuổi, khoảng ngày thứ 32 - 36, lượng kháng thể trong máu gia cầm giảm xuống.
  • Khoảng ngày 35-36 ta chủng ngừa vaccine cho gia cầm, lượng kháng thể sẽ tăng lên đến khoảng ngày thứ 50 sẽ giảm dần.
  • Nếu ta tiêm vaccine nhũ dầu trong giai đoạn này, nó sẽ duy trì lượng kháng thể đến khoảng khoảng 16 tuần tuổi.
  • Đến giai đoạn 16 tuần tuổi, ta chủng ngừa vaccine; nó sẽ duy trì đến giai đoạn khoảng 23-25 tuần tuổi giảm xuống. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, ta nên chủng ngừa tiếp ở khoảng 21-22 tuần tuổi để duy trì lượng kháng thể sẽ hợp lý hơn.
  • Trong giai đoạn sau, cứ 5 tuần, ta nên nhắc lại vaccine một lần

V. CÁCH PHÒNG BỆNH NEWCASTLE Ở GÀ

Bệnh Newcastle có khả năng lây lan nhanh chóng nên việc phòng bệnh cần được người nuôi thực hiện để đảm bảo đàn gà luôn khỏe mạnh bằng các biện pháp giữ gìn vệ sinh môi trường và tiêm phòng vaccine, bổ sung thuốc bổ nhằm tăng sức đề kháng cho vật nuôi.

1. Vệ sinh trang trại

  • Định kỳ vệ sinh, khử trùng, sát trùng chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi bằng vôi bột hoặc các loại thuốc sát trùng chuyên dụng.
  • Nên trộn chất độn chuồng cùng với men vi sinh công dụng hút ẩm, giảm khí độc thải ra từ quá trình phân hủy phân gà và ức chế mầm bệnh.
  • Thường xuyên cọ rửa máng ăn, máng uống chuyên cho gà.
  • Kiểm soát ra vào chặt chẽ của trang trại, ngăn gia cầm tiếp xúc với mầm bệnh.
  • Nhập gà về cách ly 10 ngày trước để theo dõi

2. Phòng bệnh bằng vaccine Newcastle

  • Tiêm phòng vaccine cho gà đầy đủ để đàn gà được bảo hộ tốt nhất.
  • Vaccine vô hoạt ít sử dụng do khả năng sản sinh miễn dịch kém.
  • Hiện nay vaccine nhược độc được sử dụng phổ biến ở nước ta để phòng bệnh Newcastle cho gà vì dễ dàng sử dụng (cho uống, nhỏ mắt, nhỏ mũi), khả năng bảo hộ đàn gà tốt.
  • Việc phòng bệnh Newcastle cho gà bằng vaccine được thực hiện rất sớm (từ 5-10 ngày tuổi tùy thuộc từng loại vaccine) do khoảng thời gian này kháng thể mẹ truyền cho gà con bắt đầu giảm, gà con mất dần sự bảo hộ khỏi bệnh Newcastle. 10-14 ngày sau nhắc lại vaccine cho gà để nâng cao hiệu quả phòng bệnh.
=> Lưu ý: Chỉ tiêm phòng cho những con gà khỏe mạnh

3. Thuốc bổ trợ cho gà

Trong quá trình nuôi gà để giảm thiểu thiệt hại của các yếu tố stress của môi trường cũng như giúp gà lớn nhanh, giảm tỷ lệ FCR ta cần bổ sung các loại thuốc bổ cho gà. Các loại thuốc bổ thường sử dụng: Vitamin C, A, D, E, K, thuốc bổ thận Lesthionin, điện giải Bcomplex,..

VI. CÁCH TRỊ BỆN NEWCASTLE (GÀ RÙ)

Trước đây khi chưa có thuốc đặc trị bệnh Newcastle nên phải tiêm vaccine và đàn gà đang mắc bệnh.

Cách điều trị này hiệu quả không cao với tỷ lệ chết có thể lên đến 50 - 70% đàn gà. Những con gà không chết vì bệnh Newcastle có di chứng thần kinh mổ không trúng thức ăn và cuối cùng là chết vì đói. Những con không chết chậm lớn mặc dù tiêu tốn nhiều thức ăn và thuốc bổ.

Hiện nay đã có thuốc đặc trị bệnh Newcastle với tỷ lệ chết từ 5 - 20% đàn gà (phụ thuộc và thời gian phát hiện bệnh để can thiệp).

Khi phát hiện đàn gà mắc bệnh Newcastle, sử dụng ngay kháng thể Newcastle để điều trị. Trong vòng 24 - 48h sau khi sử dụng kháng thể Newcastle gà sẽ không còn chết bởi bệnh Newcastle. Chính vì vậy việc chẩn đoán nhanh chính xác gà mắc bệnh gì là hết sức quan trọng, khi để lâu gà sẽ chết nhiều hơn, thiệt hại lớn hơn.

Bệnh Newcastle ở gà là căn bệnh phổ biến và thường gặp ở nhiều trại nuôi. Phát hiện bệnh càng sớm càng nâng cao hiệu quả điều trị bệnh. Do đó, để giảm thiểu thiệt hại và tỷ lệ tử vong thì các chủ trang trại cần thực hiện nghiêm ngặt quy trình phòng bệnh, tiêm phòng đầy đủ, định kỳ xét nghiệm chẩn đoán bệnh trên gà để chủ động điều trị.

Tổng hợp: SARU.COM.VN

0 Nhận xét